Συνομιλώντας με τον μεγάλο εκλιπόντα Andy Gill των Gang of Four

Οι Gang of Four υπήρξαν αναμφίβολα μια απο τις σπουδαιότερες & πιο επιδραστικές μπάντες της post-punk σκηνής. Με αφορμή - δυστυχώς - τον θάνατο του κιθαρίστα και ιθύνοντος νου της μπάντας Andy Gill την 1η του Φεβρουαρίου, αναδημοσιεύουμε μία συνομλία που είχε μαζί του ο δικός μας Γιώργος Χούλλης (Unbalanced Pieces).

Τη συνέντευξη είχε πάρει o Γιώργος για λογαριασμό του Rockin'Athens λίγους μήνες πριν. Παρά τη κούραση και τον βήχα του Andy καθώς και κάποια παράσιτα στη γραμμή, ο μεγάλος εκλιπών είχε να πεί πολλα:

Ας ξεκινήσουμε με τον καινούριο σας δίσκο “Happy Now” που σας δείχνει να πειραματίζεστε με την ηλεκτρονική μουσική περισσότερο απο κάθε άλλη φορά. Το αποφασίσατε πριν τις ηχογραφήσεις ή απλά προέκυψε;

Με τον προηγούμενο δίσκο μας “What Happens Next” που επίσης είχε “ηλεκτρονικούς ήχους” αν και έχεις δίκιο, ίσως το “HAPPY NOW” είναι πιο “ηλεκτρονικό”. Σύνδεσα την κιθάρα στον υπολογιστή και μετά έπαιζα με διάφορα plugins. Κάποια σημεία ακούγεται αρκετά επεξεργασμένα και μπορεί ν’ακούγονται σαν synthesizer. Επίσης όταν παίζω live η κιθάρα περνάει μέσα απο laptop και τα εφέ του μπάσου επίσης απο υπολογιστή (οχι όλες τις φορές αλλά κάποιες). Δεν είναι κάτι που σκέφτομαι πολύ, απλά συμβαίνει κατά τη διάρκεια της δημιουργίας ενός τραγουδιού. Δοκιμάζω καινούρια πράγματα κι αν μου ακούγονται καλά τότε παραμένουν. Αλλά ξέρεις, δεν είμαι φορμαλιστής για να χρησιμοποιώ μια συγκεκριμένη κιθάρα, να είμαι πιστός σ’ έναν συγκεκριμένο ήχο και να χρησιμοποιώ έναν συγκεκριμένο ενισχυτή. Ξέρεις αυτά δεν έχουν ενδιαφέρον, δεν θέλω ν’ακούγομαι ρετρό χρησιμοποιώντας έναν παλιό ήχο που έχω χρησιμοποιήσει παλιότερα, γιατί νομίζω πως σε κάθε δίσκο των Gang of Four ο ήχος είναι διαφορετικός και η προσέγγση της κιθάρας είναι επίσης διαφορετική. Ακόμη και στα “Entertainment!” και “Solid Gold” ο ήχος της κιθάρας είναι διαφορετικός. Επανεφευρίσκω πράγματα καθώς προχωρώ.

Ποιό το νόημα του τίτλου “Happy Now”;

Νομίζω κάποιες φορές είναι καλύτερα να μην εξηγώ πολλά. Μ’αρέσει το γεγονός να μην υπάρχουν ερωτηματικά, ούτε θαυμαστικά και είναι απλά μια σύντομη φράση. Μπορεί προφανώς να ερμηνευθεί με διάφορους τρόπους. Σαν εντελώς σαρκαστικός ή ως μια ερώτηση. Γινόμαστε σε διαφορετικό επίπεδο λιγάκι εμονικοί με την ιδέα της ευτυχίας και με την προσπάθεια εύρεσης της. Αυτά τα πράγματα είναι μια ψευδαίσθηση, όλη αυτή η βιομηχανία, αρκετές βιομηχανίες που αποκαλούμε βιομηχανίες ευτυχίας όπως είναι τα ναρκωτικά, η New Age φιλοσοφία, η Yoga, ή οτιδήποτε άλλο είναι αυτό. Οι άνθρωποι προσπαθούν να βρούν ικανοποιήση και ευτυχία μ’έναν σχετικά καινούριο τρόπο. Έτσι ο τίτλος λειτουργεί σε διαφορετικά επίπεδα.

Σε αντίθεση με τους προηγούμενους δίσκους σας όπου αναλαμβάνεις την παραγωγή μόνος σου εδώ την μοιράζεσαι με άλλους. Έχει να κάνει με τό ότι κουράστηκες να τα κάνεις ολα μόνος σου η απλά ήθελες να την μοιραστείς;

Νομίζω έχει να κάνει με την πρόοδο του πως το κάνεις και πολλές φορές τα τραγούδια γίνονται πιο συγκροτημένα καθώς τα δουλεύεις. Είναι μια ρευστή διαδικασία. Οπως είπες στο παρελθόν τα έκανα ολα μόνος μου, αλλά ήθελα κι άλλον παραγωγό να μου δίνει ιδέες, να δοκιμάζει τις ιδέες μου και είναι επίσης μια ευχάριστη αυτοπειθαρχία. Δηλαδή ο τρόπος που δούλευα ήταν να ξυπνάω νωρίς στις 5 με 6 το πρωί, να πηγαίνω στο studio και να δουλεύω μόνος μου στους στίχους και σε ολα τα υπόλοιπα στα τραγούδια. Μετά όποιος δούλευε μαζί μου ερχόταν στις 10 με 10:30 και δούλευε μαζί μου την υπόλοιπη μέρα. Ηταν ένα momentum και ήταν σχεδόν η πρώτη φορά που συνειδητοποιήσα πόσο σημαντικό είναι αυτό. Αν συνειδητοποιείς γρήγορα και κατορθώνεις πράγματα, τότε νιώθεις συναρπαστικά. Είναι ένας βρόχος ανάδρασης και το momentum σε ωθεί να δημιουργείς πράγματα γρήγορα.

Τωρα ας μιλήσουμε για την δουλειά σου ως παραγωγός σε άλλες μπάντες, ξεκινώντας με το ντεμπούτο των Red Hot Chili Peppers. Τι έχεις να θυμάσαι απο εκείνο τον καιρό; Ξέρεις ο Anthony Kiedis στην αυτοβιογραφία του λέει διάφορες τρελές ιστορίες όπως αυτή με το κουτί της πίτσας…

Ναι είναι πραγματικά αστείο. Μιλούσα με τον Flea στο τηλέφωνο πριν μια βδομάδα, ξέρεις δεν είχαμε μιλήσει αρκετό καιρό τώρα. Και μου είπε “Μιλαγές αρνητικά για μας στις συνεντεύξεις σου” και του είπα “Ελα τώρα Flea, επίσης είπες πολύ αρνητικά πράγματα και για μένα, σωστά;” και είπε “Ναι, ζητώ συγγνώμη” και επίσης είπε “Κοίτα, ήμασταν παιδιά και αφελείς”. Και είχε δίκιο, ξέρεις ήταν πολύ νέοι. Και μιλήσαμε για το περιστατικό με το κουτί της πίτσας και είπα πως ήξερα τότε τι ακριβώς θα συμβεί. Αλλά ο ηχολήπτης που μίξαρε τότε δεν ήξερε. Ετσι όταν μπήκε ένα κουτί πίτσας με σκατά πάνω στην κονσόλα τρόμαξε εντελώς και τα ‘χασε κυριολεκτικά. Υπήρχαν πολλά αστεία περιστατικά και είναι ένας πολύ καλός δίσκος.

Αλλη μια αξιομνημόνευτη δουλειά σου ήταν το solo album του Michael Hutchence των INXS. Πως θυμάσαι την δημιουργία του δίσκου και τον Michael σαν μουσικό και σαν άνθρωπο 22 χρόνια μετά τον θάνατο του;

Μου λείπει πολύ. Ήμασταν πολύ καλοί φίλοι. Μου τηλεφώνησε μια μέρα και μου είπε “Γεια χαρά, ο Andy Gill; Μπορείς να παίξεις λίγη κιθάρα στον σόλο δίσκο μου;” και είπα “Ναί, βεβαίως”. 10 λεπτά αργότερα το τηλέφωνο ξαναχτύπησε και είπε “Γειά, ο Michael είμαι πάλι. Αυτό που ήθελα να πω ακριβώς είναι αν θες να γράψεις μερικά τραγούδια μαζί μου”. Έτσι πήγα στο σπίτι του στη Βόρεια Γαλλία και στήσαμε ένα studio ηχογραφήσεων, σε μια απο τις κρεββατοκάμαρες και δουλέψαμε εκεί ένα ολόκληρο καλοκαίρι. Επίσης αράζαμε μαζί σε διάφορα ωραία μέρη. Περάσαμε πολύ καλά μαζί καθώς δουλεύαμε. Αυτό όμως που με εξέπλητε είναι το πόση δουλειά έκανε πάνω σ’ ένα τραγούδι ακόμη κι αν είχε την φήμη του playboy. Έτσι έπαιξα το μπάσο, την κιθάρα, προγραμμάτισα τα τύμπανα και μετά ξεκίνησε να τραγουδάει. Θυμάμαι ένα τραγούδι όπου ολοκλήρωσε τα φωνητικά και είπα “Αυτό είναι υπέροχο, καταπληκτικό” αλλά είπε “Σωστά, είναι καλό αλλά τώρα θα το δοκιμάσω με άλλον τρόπο”. Ετσι ξεκίνησε με την ίδια μουσική και τραγούδησε με διαφορετικό τρόπο, διαφορετική μελωδία και διαφορετική προσέγγιση. Και νομίζω πως αυτό ήταν πολύ εφευρετικό. Ασυνήθιστο για τραγουδιστές να κάνουν κάτι τέτοιο. Εντυπωσιάστηκα με το γεγονός οτι το έκανε στην “μέθοδο 1” που ήταν επιτυχημένη μα μετά είπε “θα το δοκιμάσω με διαφορετικό τρόπο”. Ηταν πραγματικά μέσα σ’αυτό και δούλεψε σκληρά για να έχει το σωστό αποτέλεσμα. Κατά τη γνώμη μου είχε φοβερή φωνή.

Πως προέκυψε η συμμετοχή του Bono στο “Slide Away” που κλείνει τον δίσκο; Ηταν κάτι που ενέκρινες;

Ναι γιατί αυτό που έγινε με το “Slide Away” είναι οτι μόλις πέθανε ο Michael δεν συνέβη τίποτα επειδή οι δικηγόροι ήταν αναμειγμένοι και ο Michael είχε την ηχογράφηση γιατί πλήρωσε γι’αυτή. Ηταν μερικά χρόνια πρίν όπου όλοι είπαμε “Αυτό θα τεθεί εκτός” αλλά ήρθε αυτός ο τύπος απο την A&R που ήθελε να τ’ακούσει ολόκληρο και είπε “Το Slide Away είναι απίθανο, μπορείς να το ολοκληρώσεις;” εγώ του είπα “Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει μόνο ένα απόσπασμα με τη φωνή του Michael και έχουμε μόνο έναν στίχο”. Ηταν δική μου ιδέα να πω οτι “Ο Bono μπορούσε να τραγουδήσει σε αυτό και να γίνει σχεδόν σαν ντουέτο”. Ετσι ρώτησα τον Bono αν θα το έκανε και μόλις το άκουσ είπε “Ναι, ok”. Ετσι ήρθε στο studio μου και είχε μαζί του μια ολόκληρη σελίδα γραμμένη γι’αυτόν να τραγουδήσει. Ηταν κάτι σαν αντίο απο τον Bono και μένα στον Michael και κάπως έτσι πρέπει να ένιωσε και ο Bono.

Ποιά είναι η αγαπημένη σου παραγωγή όλων των εποχών;

Τότε θεωρούσα πως η παραγωγή του Brian Eno στην “Berlin Trilogy” του David Bowie ήταν πραγματικά απίθανη. Νομίζω πως ήταν πραγματικά εφευρετική και Φοβερές πολύ έξυπνη. Φοβερές παραγωγές. Ο Tony Visconti ήταν επίσης αναμειγμένος. Δεν θυμάμαι ποιό ήταν απο τον Tony Visconti και ποιό απο τον Brian Eno αλλά και οι δύο κάνανε φανταστική δουλειά με τον Bowie.

Ως μπάντα εμπνεύσατε μια σειρά απο επιτυχημένες εμπορικά μπάντες. Από τους Red Hot Chili Peppers και τους R.E.M. Μέχρι τον Kurt Cobain που συμπεριέλαβε το “Entertainment!” στη θέση 13 στη λίστα με τα 50 αγαπημένα του albums όλων των εποχών. Γιατί πιστεύεις οτι οι Gang of Four είχαν λιγότερη επιτυχία απ’αυτήν που άξιζαν;

Βλέπεις ο Jon ο τραγουδιστής κάποιες φορές ήθελε να δουλέψει και πολύ συχνά δεν ήθελε. Το θέμα με τις μπάντες που γνωρίζουν επιτυχία είναι οτι έχουν κίνητρο, δουλεύουν σκληρά, κάνουν πολλές συναυλίες και όλα αυτά. Πολλές φορές ήθελα να δουλέψω, αλλά ο Jon δεν είχε αποφασίσει. Νομίζω πως πίσως στα 80’s με 90’s αν είχαμε δουλέψει πολύ με τους Gang of Four θα ήταν διαφορετική κατάσταση αλλά τώρα είναι αυτό που είναι.

Άλλο ένα μουσικό είδος που εμπνεύσατε ήταν το λεγόμενο Post-Punk Revival και μπάντες σαν τους Bloc Party, Franz Ferdinand. Πως βλέπεις αυτό το είδος και τις αναβιώσεις γενικότερα;

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μπάντες και πολλά διαφορετικά μουσικά είδη. Για παράδειγμα υπάρχει ένα πολύ καλό συγκρότημα που ονομάζεται La Roux και η τραγουδίστρια λέει πως το “Damaged Goods” ήταν η έμπνευση για την μεγάλη τους επιτυχία “In For The Kill”. Μιλούσα με τους IDLES το περασμένο Σαββατοκύριακο, γιατί παίζαμε μαζί τους στο ίδιο φεστιβάλ και έλεγαν “Οι Gang of Four ήταν μια πραγματικά μεγάλη έμπνευση για μας”. Τοσες πολλές και διαφορετικές μπάντες βρήκαν πράγματα συναρπαστικά και επιδραστικά απο τους Gang of Four. Εχεις δίκιο, μπάντες σαν τους Bloc Party, τους Futureheads, αλλά και άλλες πιο πρόσφατες επίσης εμπνεύστηκαν απο μας.

Θυμάμαι τον Tom Morello σε μια παλιότερη του συνέντευξη να σε χαρακτηρίζει ως μια απο τις μεγαλύτερες του επιρροές στην κιθάρα. Εσένα ποιοί είναι οι αγαπημένοι σου κιθαρίστες;

Προφανώς ο Jimi Hendrix, επίσης μια βρετανική μπάντα οι Dr.Feelgood και ο κιθαρίστας τους Wilco Johnson. Ηταν μεγάλη έμπνευση για μένα,αυτό το ρυθμικό, ρομποτικό στυλ παιξίματος. Ηταν για μένα σίγουρα μια μεγάλη έμπνευση.

Ολα αυτά τα χρόνια είχατε πολλές αλλαγές στο line up και δύο διαλύσεις. Αυτό πιστεύεις ήταν εμπόδιο για την μπάντα ή τη βοήθησε;

Ο Dave Allen έπαιξε το μπάσο στον πρώτο δίσκο, ο Hugo έπαιξε τα τύμπανα. Δεν έχει σημασία αν ήταν εκεί η οχι. Εννοώ το σημαντικότερο στις πρώτες μέρες ήμασταν εγώ και ο Jon King, έτσι δεν έχει σημασία ποιός έπαιξε το μπάσο ή τα τύμπανα. Είναι αυτό που έλεγα προηγουμένως, ότι αν συνεχίσεις να σταματάς-ξεκινάς στο ένα λεπτό είσαι μπάντα, στο επόμενο δεν είσαι. Συνέβη πάνω απο 2 φορές. Ηταν μια συνεχής κατάσταση όπως “οι Gang of Four κάνουν κάτι τώρα η οχι” οπότε φυσικά και ήταν ένα εμπόδιο. Ξέρεις πολλές φορές έκανα παραγωγές σε άλλες μπάντες γιατί ως Gang of Four δεν κάναμε τίποτα, έτσι ήμουν κάπως σαν “Ok, θα δουλέψω με κάποιον άλλον” και νομίζω πως γι’αυτό έγινα ανεξάρτητος παραγωγός σε άλλους γιατί υπήρχαν κενά στους Gang of Four.

Κρατάς επαφή με τα παλιά μέλη του συγκροτήματος;

Όχι. Πραγματικά όχι.

Είσαστε μια μπάντα γνωστή για τις κοινωνικοπολιτικές της ανησυχίες στους στίχους και γενικότερα. Γι’ αυτό και θα θελα να σε ρωτήσω αν βλέπεις κάποια ελπίδα σε ολη αυτή τη κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον πλανήτη και κυρίως στην Ευρώπη με την οικονομική κρίση, την άνοδο της ακροδεξιάς και το Brexit.

Ναι η άνοδος της ακροδεξιάς και η άνοδος των λεγόμενων “Λαικών πολιτικών δυνάμεων” σε ολο το κόσμο είναι μια άσχημη κατάσταση και δεν νομίζω να ξέρει κανείς πως θα εξελιχθεί αυτό. Κάποιες φορές αναρωτιέσαι αν το Ευρωπαικό σχέδιο θα επιβιώσει απ’ όλο αυτό. Σαν το τραύμα του Brexit που προφανώς και είναι μια χαοτική κατάσταση στην Βρετανία που δεν έχουμε ξαναδεί όμοια της. Αλλά είναι γνωστό ότι κανείς δεν είχε ενημερωθεί και ολοι είπανε έναν σωρό ψέματα, οπότε δεν ήταν Δημοκρατικό. Ηταν πραγματικά αστείο και τώρα μετά απο 3 χρόνια θα έπρεπε να δώσουν μια δεύτερη ψήφο, γιατί τώρα ξέρουν περισσότερα γι’αυτό.

Σε λίγες μέρες επιστρέφετε στην Ελλάδα. Ποιές οι αναμνήσεις σου απο τις παλιότερες επισκέψεις σας;

Την τελευταία φορά παίξαμε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και έμεινα με την γυναίκα μου. Πήγαμε σ’ένα ξενοδοχείο πολύ κοντά στον Ολυμπο και το λάτρεψα. Είχε πολλούς κεραυνούς. Εμοιαζε λες και μιλούσαν οι θεοί. Αυτό είναι ένα απο τα πράγματα που αγάπησα περισσότερο, όπως και την φιλοξενία των Ελλήνων. Τα πήγαμε καλά με όλους και ανυπομονώ να επιστρέψουμε ξανά.

Ok Andy, αυτά απο μένα. Ευχαριστώ για το χρόνο σου και ελπίζω να σε ξαναδώ σε λίγες μέρες!

Χάρηκα που μιλήσαμε. Cheers!!!