Ο Κώστας Μαζιώτης, παραγωγός του σταθμού μας, είδε την «Όπερα της Πεντάρας» από το Θεατρικό Εργαστήρι Πρέβεζας και μας μιλάει για αυτή.

Λίγες ώρες προτού καθίσω μπροστά στο λάπτοπ, για να γράψω το παρόν κείμενο, ολοκληρώθηκε η φετινή παράσταση του Θεατρικού Εργαστηρίου Πρέβεζας. Γνωστή σε όλους και σε όλες η δράση της ομάδας αυτής, εδώ και πλέον των είκοσι χρόνων∙ σε βαθμό μάλιστα που, ίσως να ταίριαζε να μιλάμε για θεσμό.

Για άλλη μια χρονιά επελέγη ένα έργο που να έχει κάτι να πει στο σήμερα. Επελέγη, λοιπόν, η περίφημη «Όπερα της Πεντάρας» (Dreigroshenoper), μια μουσικοθεατρική παράσταση γραμμένη από τους Μπέρτολτ Μπρεχτ (κείμενο/στίχοι τραγουδιών) και Κουρτ Βάιλ (μουσική). Ένα έργο που ως θέμα έχει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, υπόθεση τόσο παλιά, που πάει πίσω στην εποχή που οι άνθρωποι πρώτη φορά συγκρότησαν κοινωνίες και διαχωρίστηκαν σε σύνολα που ονομάζουμε τάξεις.

Για όποιον ή όποια δεν κατόρθωσε να βρεθεί στο Δημοτικό Κηποθέατρο «Γιάννης Ρίτσος» (η συγκυρία της πανδημίας, φυσικά, αποθαρρύνει πολύ κόσμο από το να παραβρεθεί σε δημόσιες συναθροίσεις και εκδηλώσεις), λίγα λόγια για την παράσταση: Η νεαρή Πόλυ Πίτσαμ ερωτεύεται και δέχεται να παντρευτεί τον διαβόητο εγκληματία Μακχίθ ή Μακ τον Μαχαιροβγάλτη. Η απόφασή της αναστατώνει τον πατέρα της Τζον Τζερεμάια Πίτσαμ. Πρόκειται για έναν ευυπόληπτο επιχειρηματία, θρησκευόμενο και καθώς πρέπει, που διαχειρίζεται ένα δίκτυο εκπαίδευσης και απασχόλησης ζητιάνων. Ως ανταμοιβή για την προστασία και καθοδήγηση που παρέχει στους επαίτες της δικαιοδοσίας του, κρατά το πενήντα τοις εκατό της ελεημοσύνης που μαζεύουν σε ημερήσια βάση. Επειδή, προφανώς, η επιχειρηματική δράση του δεν είναι νόμιμη, ο Πίτσαμ φοβάται ότι ο μελλοντικός γαμπρός του θα φέρει στην επιφάνεια τις βρομιές του. Αποφασίζει, λοιπόν, με την αλκοολική σύζυγό του να τον καταδώσουν στον Αστυνομικό Διευθυντή της πόλης (Λονδίνο), ο οποίος, ωστόσο, είναι παλιός φίλος από το στρατό, του Μακχίθ, με τον οποίο, την ίδια στιγμή διατηρεί παράνομες και ανάρμοστες συναλλαγές. Ακολουθούν συμπτώσεις, αποκαλύψεις και ανατροπές μέχρι την απροσδόκητη λύση του έργου.

Το έργο ανέβηκε πρώτη φορά στο Βερολίνο, το 1928 και γνώρισε τρανταχτή επιτυχία. Μέχρι και το 1932 μέτρησε στην Γερμανία χιλιάδες παραστάσεις, για να διακοπεί απότομα το 1933 από το Ναζιστικό Καθεστώς, που στο μεταξύ κατέλαβε την εξουσία.

Στο ερώτημα «γιατί μια θεατρική ομάδα στην Ελλάδα, εν έτει 2020 να ανεβάσει ένα έργο του Μπρεχτ», η απάντηση είναι πολύ απλή: Γιατί οι κοινωνικές ανισότητες είναι εξίσου οξυμένες σήμερα και την εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης∙ γιατί ακόμη και σήμερα, σε πολλές χώρες κυβερνούν ηγέτες που με την επίφαση της Δημοκρατίας, ασκούν την εξουσία αυταρχικά∙ γιατί ακόμη και σήμερα τα ναζιστικά ιδεώδη βρίσκουν απήχηση σε πλατιά λαϊκά –αλίμονο– στρώματα∙ γιατί δεν έχει πάψει η «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο».

Στην ίδια την παράσταση τώρα:

Το Θεατρικό Εργαστήρι μάς έχει συνηθίσει σε προσεκτικά και με μεράκι στημένες δουλειές. Έτσι και τώρα, το αποτέλεσμα, προσωπικά, το κρίνω επιτυχημένο. Εμπνευσμένη είναι η επιλογή ενός ρινγκ πυγμαχίας ως σκηνή όπου εκτυλίχθηκε η δράση (κάποιος είχε κάνει λόγο, κάποτε, για «ταξική πάλη»…). Εντυπωσιακά ήταν, ομολογουμένως, και τα ρούχα εποχής. Τα δύο αυτά στοιχεία –οι ενδυματολογικές επιλογές και το σκηνικό–, θέλω να τονίσω ότι συνδυασμένα με τη ζωντανά παιγμένη μουσική που συνόδευε τους ηθοποιούς-ερμηνευτές στα σπουδαία τραγούδια του Κουρτ Βάιλ, έκαναν τα τεκταινόμενα να μοιάζουν σαν ένα παιδικό παραμύθι∙ με όλη την αφέλεια και αθωότητα που χαρακτηρίζει τα παραμύθια. Και εδώ είναι το κλειδί της, κατά τη γνώμη μου, επιτυχίας της παράστασης: η παραμυθένια ατμόσφαιρα, από τη μια πλευρά, και η σκληρή, πεζή πραγματικότητα του υποκόσμου των φτωχοδιάβολων αφενός και αφετέρου των «μεγάλων», δημιουργούν μια εκρηκτική αντίστιξη (ή διαλεκτική…).

Χίλια μπράβο στη Λίλη Σακκά και την παρέα της που, εκτός του ότι μας χάρισαν ακόμη μια υπέροχη θεατρική βραδιά, μας έδειξαν ότι ανάμεσά μας υπάρχουν και αρκετοί και αρκετές καλλίφωνοι και καλλίφωνες.

Πρέβεζα 3/10/2020
Κώστας Μαζιώτης

A Pillow of Secrets
Κάθε Δευτέρα, 12:00-14:00

Το άρθρο δημοσιεύεται και στο πρεβεζάνικο ενημερωτικό σάιτ prevezatoday.gr